Verslaving is niet altijd even zichtbaar. Veel studenten denken dat hun gedrag ‘normaal’ is, vooral als het om algemeen geaccepteerde gewoonten gaat, zoals het drinken van alcohol of het scrollen op social media. Toch kan zelfs ogenschijnlijk onschuldig gedrag snel omslaan in afhankelijkheid. Dit gebeurt vaak ongemerkt, totdat de gevolgen zichtbaar worden in de vorm van studievertraging, relatieproblemen of gezondheidsklachten.
Voor veel studenten brengt het studentenleven een combinatie van vrijheid en verantwoordelijkheid. Voor het eerst op jezelf wonen, sociale verwachtingen en de druk om goede studieresultaten te behalen, kunnen een overweldigende combinatie vormen. Sommige studenten zoeken naar manieren om hiermee om te gaan, zoals alcohol, gamen of social media. Dit wordt ook wel het coping-motief genoemd: middelen of gewoonten gebruiken om emoties te reguleren.
Wat verslaving zo verraderlijk maakt, is dat het vaak begint als iets kleins. Een drankje om te ontspannen na een lange dag, een joint om in slaap te komen of wat extra tijd op social media om even te ontsnappen aan de realiteit. Deze gewoonten kunnen echter uitgroeien tot iets groters, waarbij de afhankelijkheid een vicieuze cirkel creëert. Wat begon als ontspanning wordt het een noodzaak.
Alcohol is onlosmakelijk verbonden met het sociale leven van veel studenten. Van feestjes tot borrels en avonden in de kroeg, alcohol is vaak overal aanwezig. Voor veel studenten begint het drinken als een manier om bij de groep te horen of om te ontspannen. Maar wat veel studenten niet realiseren, is dat overmatig alcoholgebruik snel problematisch kan worden.
De gevolgen van een alcoholverslaving zijn vaak merkbaar in meerdere aspecten van het studentenleven. Slechte slaap, een verminderde concentratie en zelfs mentale gezondheidsklachten komen regelmatig voor bij studenten die te veel drinken. De sociale acceptatie van alcohol maakt het extra moeilijk om grenzen te stellen, waardoor veel studenten het gevoel hebben dat hun drinkgedrag ‘normaal’ is.
Sociale media speelt een steeds grotere rol in het leven van studenten. Platforms zoals TikTok, Instagram en Snapchat bieden een constante stroom van entertainment, sociale interactie en afleiding. Voor veel studenten begint de dag met scrollen en eindigt deze op dezelfde manier. Hoewel dit vaak onschuldig lijkt, kan social media snel uitgroeien tot een verslaving.
De afhankelijkheid van social media heeft niet alleen impact op de mentale gezondheid van studenten, maar ook op hun slaap en studieprestaties. Veel studenten ervaren FOMO (fear of missing out) en voelen een constante drang om online te blijven. Dit leidt niet alleen tot minder tijd voor studie, maar ook tot verhoogde stress en gevoelens van inadequaatheid.
Hoewel cannabis vaak wordt gezien als een onschuldige softdrug, kan frequent gebruik grote gevolgen hebben. Veel studenten gebruiken wiet om te ontspannen of in slaap te komen, maar raken onbewust afhankelijk van de stof. Het regelmatig blowen kan leiden tot concentratieproblemen, motivatieverlies en een verminderde academische prestatie.
Wat cannabis extra verraderlijk maakt, is de gemakkelijke toegang van de perceptie dat het ‘veilig’ is. Studenten realiseren zich vaak niet dat het dagelijks gebruik van wiet even schadelijk kan zijn als andere verslavingen. Het sociale stigma rondom harddrugs lijkt bij cannabis minder aanwezig, waardoor de gevaren vaak worden onderschat.
Het erkennen van een verslaving is een belangrijke eerste stap naar herstel. Veel studenten voelen zich echter beschaamd of bang om hulp te zoeken. Het is belangrijk om te begrijpen dat je niet alleen bent en dat er professionele hulp beschikbaar is. Een gesprek met een huisarts of studentendecaan kan een goed startpunt zijn om inzicht te krijgen in je situatie en een behandeltraject te starten.
Daarnaast zijn er online zelftests beschikbaar die je een indicatie kunnen geven van de ernst van je situatie. Voor studenten met ernstige problemen kan ambulante zorg of zelfs een klinische behandeling noodzakelijk zijn. Wat je situatie ook is, het belangrijkste is om stappen te zetten en te erkennen dat hulp zoeken een teken van kracht is, niet van zwakte.
Als vriend, studiegenoot of familielid kan het moeilijk zijn om om te gaan met iemand die worstelt met een verslaving. Het is belangrijk om begrip te tonen, maar ook grenzen te stellen. Open communicatie is cruciaal, evenals het aanbieden van steun zonder de verslaving te faciliteren. Laat de persoon weten dat je er voor hen bent, maar maak ook duidelijk dat professionele hulp essentieel is.
Terug naar Typisch studenten