Muziek heeft een opmerkelijke invloed op de hersenen, wat zowel positieve als negatieve effecten kan hebben, afhankelijk van hoe en wanneer je muziek gebruikt tijdens het studeren. Verschillende soorten muziek kunnen op verschillende manieren bijdragen aan je concentratie en leervermogen. Zo blijkt uit verschillende studies dat muziek met een specifiek ritme of tempo je productiviteit kan bevorderen, terwijl andere soorten muziek de concentratie kunnen verstoren.
Volgens onderzoek kunnen ritmes en melodieën die goed in je hersenen passen, je cognitieve prestaties verbeteren. Bijvoorbeeld, muziek zonder tekst of met rustige, repetitieve patronen kan helpen bij het blokkeren van externe afleidingen en zorgen voor een rustgevende achtergrond. Aan de andere kant kunnen drukke of te harde muzieksoorten, zoals heavy metal of muziek met teksten, je focus verstoren doordat ze meer mentale energie vereisen om te verwerken, wat afbreuk doet aan je concentratie.
Leestip: Tech en gadgets die het studeren makkelijker maken.
Muziek kan in sommige gevallen afleidend zijn. Vooral als je probeert moeilijke taken te doen die veel cognitieve inspanning vergen, kan muziek een extra belasting voor je hersenen betekenen. Dit is vooral het geval bij muziek met woorden, omdat je hersenen automatisch de teksten willen verwerken, waardoor het moeilijker wordt om je volledig op de studiestof te concentreren. Als je bijvoorbeeld aan het studeren bent voor een tentamen en je luistert naar muziek met veel tekst, kan het zijn dat je hersenen de tekst op een onbewust niveau blijven volgen, wat je focus afleidt van het studiemateriaal.
Aan de andere kant, voor meer routinematige en repetitieve taken, kan muziek juist helpen om je geconcentreerd te houden. Het kan je helpen om in een ritme te komen en tegelijkertijd verveling of vermoeidheid te voorkomen. Veel studenten gebruiken bijvoorbeeld muziek om hun studeersessies te ‘timen’ of om in een bepaalde stemming te komen die hen helpt sneller door hun taken te werken. Het helpt hen om hun energie te verhogen en zich niet af te laten leiden door de tijd.
Muziek zonder tekst, zoals klassieke muziek of ambient muziek, wordt vaak als minder verstorend ervaren bij het studeren. Studies hebben aangetoond dat muziek zonder woorden kan helpen bij concentratie, omdat deze de hersenen niet belast met extra informatie. Het helpt de hersenen zich te concentreren op de taak zonder dat er onnodige afleidingen zijn. Dit verklaart waarom klassieke muziek of rustige instrumentale muziek vaak wordt aanbevolen voor studenten die zich willen concentreren op moeilijke leerstof of creatief werk.
Daarnaast kan muziek zonder tekst je in een rustige, ontspannen staat brengen, wat kan helpen om stress en angst te verminderen. Dit kan vooral nuttig zijn in de aanloop naar tentamens of grote deadlines, wanneer de druk hoog is. Sommige onderzoeken suggereren zelfs dat bepaalde muziekgenres, zoals klassieke muziek van Bach of Mozart, de hersenactiviteit kunnen bevorderen, wat kan bijdragen aan een betere leerprestatie.
Hoewel muziek voor sommige studenten een waardevol hulpmiddel is, werkt het niet voor iedereen. Sommige mensen ervaren dat muziek hun focus juist vermindert. Dit geldt vooral wanneer je probeert om iets nieuws te leren of wanneer de stof erg complex is en veel aandacht vereist. In zulke gevallen is het mogelijk dat muziek, vooral muziek met tekst, de mentale capaciteit van de hersenen splitst, waardoor het moeilijker wordt om de informatie effectief op te nemen. In plaats van muziek te gebruiken, kunnen andere technieken zoals stilte of witte ruis effectiever zijn voor diegenen die snel worden afgeleid.
Bovendien is het belangrijk om te erkennen dat muziek geen vervanging is voor goede studietechnieken en tijdsmanagement. Hoewel het helpt om je in een studieritme te brengen, kun je niet volledig vertrouwen op muziek om je te concentreren zonder effectieve studieplanning en focus.
Als je muziek wilt gebruiken tijdens het studeren, zijn er een paar praktische tips die je kunt volgen om het meeste uit deze ervaring te halen: